U moet het zelf weten (3)

Onder deze titel verschijnen er vanaf maart 2009 van mijn hand stukjes in Boel Bluf en op mijn weblog. Bedoeling daarvan is dat ik in kort bestek wat toelichting geef rond de spel- en gedragsregels bij het jeu de boulen.
Waren mijn eerste twee bijdragen er op gericht om wat zaken te vermelden waarop gelet moet worden alvorens met het eigenlijke spel te beginnen, deze en volgende bijdragen gaan over zaken bij het eigenlijke spel.

Rolverdeling.
Normaal gesproken heeft een team van tevoren bepaald wie van de spelers als teamcaptain op zal treden. Deze speler neemt meestal het hele randgebeuren van formaliteiten voor zijn rekening. Voor de wedstrijd (inschrijving, tegenstander zoeken bij toernooi, tossen, bepalen op welk(e soort) terrein er gespeeld gaat worden), tijdens de wedstrijd (te volgen tactiek, metingen uitvoeren, stand bijhouden, contact met scheidsrechter) en na de wedstrijd (doorgeven stand aan en verder contact met de wedstrijdleiding). Wel zo handig en zeker aan te raden, want als iedereen zich tegen iedereen aan gaat bemoeien, kunnen het wel eens (te) lange wedstrijddagen worden.
Natuurlijk kunnen ook andere teamleden delen van deze taken op zich nemen. Dat is aan u en uw team om te bepalen.

De werpcirkel.
Goed, alle formaliteiten zijn vervuld en het spel mag beginnen.
De toss is door uw team gewonnen, het wedstrijdterrein gevonden en uw team mag beginnen met de but uit te gooien. Dat moet gebeuren vanuit een te tekenen of te plaatsen (kunststof) werpcirkel.
Wat is daar nou over te vertellen denkt u misschien, maar dat valt tegen (of mee, net hoe u er tegenaan kijkt).
Het onderwerp werpcirkels is om te beginnen altijd een bron van irritatie en discussie geweest en zal dat voorlopig ook wel blijven.
Voordat u de cirkel tekent of plaatst, dient u zich te vergewissen van de afstand van 1 meter tot de uitlijn en obstakels (tenzij er aanvullende toernooiregels gelden). Ook opletten dat als u op een niet-afgebakend terrein speelt u 2 meter wegblijft van andere in gebruik zijnde werpcirkels.
Voorschrift is verder dat u alle andere werpcirkels in de nabijheid van uw nieuwe werpcirkel dient uit te wissen.
Als u of uw tegenstander (let daar op, u blijft zelf verantwoordelijk voor wat uw tegenstander u voorschotelt) zelf een cirkel tekent is het natuurlijk wel de bedoeling dat de gemaakte figuur in ieder geval de vorm van een cirkel benaderd en gesloten is. De diameter van het geheel mag variëren tussen de 35 en 50 cm. Als er niet met een puntig voorwerp een cirkel wordt getekend is dat vragen om moeilijkheden want dan verliezen genoemde maten natuurlijk hun absolute waarde Eventueel te volgen afstandsmetingen tot de but, achterlijn, obstakels geven direct problemen, want waar begint de getekende cirkel? Die kan dan zomaar 5 of meer cm variëren Ook constateren of iemand wel of niet in de cirkel staat bij zijn worp wordt daarmee twijfelachtig.
Om dat gedoe te ondervangen raken kunststofcirkels tegenwoordig steeds meer in gebruik.
Het kan dus zijn dat u nu of in de nabije toekomst komt te spelen op een toernooi, waarvan de organisator het gebruik van kunststofcirkels verplicht stelt. En dat is geoorloofd mits deze cirkels dan ook beschikbaar worden gesteld. U hoeft dus niet zelf op pad met een kunststofcirkel in de tas.
Deze cirkels zijn ook niet zaligmakend, want hun verschijningsvorm gaf al direct aanleiding tot discussie en dus is daar weer aparte regelgeving voor nodig gebleken. Hieronder kunt u genieten van wat daarover tot nu is geregeld.

REGLEMENTENCOMMISSIE NJBB.
De reglementencommissie, in vergadering bijeen op 15 maart 2008, heeft de volgende
uitspraken gedaan.
De reglementencommissie heeft enkele besluiten genomen over het gebruik van de kunststof
cirkel. Zij had hierover van verscheidene personen en commissies vragen ontvangen.
Zoals u in Informatiebulletin 392 al kon lezen, heeft de reglementencommissie bepaald dat het
de exploitant van een locatie is toegestaan het gebruik van kunststof cirkels verplicht te stellen,
mits hij deze cirkels zelf beschikbaar stelt. Ditmaal heeft de commissie zich uitgesproken over
het meten van de afstand van de cirkel tot but en boules en over de grootte van de cirkel.
De reglementencommissie heeft, in overleg met de internationale scheidsrechterscommissie,
bepaald dat bij kunststof cirkels vanuit de binnenrand van de cirkel moet worden gemeten,
terwijl bij getrokken cirkels hiervoor de buitenrand dient te worden gebruikt (dit laatste is dus
onveranderd).
De reglementencommissie heeft daarnaast geconstateerd dat de diameter van de kunststof
cirkel (ook die van cirkels van „officiële” fabrikanten) nogal eens afwijkt van de in het
internationaal spelreglement petanque voorgeschreven maat van 50cm. Zij heeft daarom de
tolerantie bij de diameter van de kuststof cirkel bepaald op 3cm naar boven of naar onder. De
binnendiameter van de cirkel dient zich hiermee tussen de 47cm en 53cm te bevinden.

We zijn nu op het punt aangeland dat de but mag worden uitgeworpen.
U weet ongetwijfeld dat degene die dat doet niet degene hoeft te zijn die ook de eerste boule speelt. Het is meestal degene die weet op welke afstand het team het beste speelt. En later in de wedstrijd wordt duidelijk met welke afstand de tegenstander de meeste moeite heeft en kan daarnaar gehandeld worden. Het moet dus wel iemand zijn die de but dan ook op alle gewenste afstanden kan uitgooien. Dat is wel een vakdiscipline apart.

Volgende keer wat verduidelijking rond zaken waar u op moet letten als de eerste boule wordt geworpen. Ook nu geldt dat u tot dan het voorgaande in ieder geval zelf moet weten.

Graag tot de volgende keer.

Leen van Aalsburg
NJBB scheidsrechter 2.